M13 – Punkt odniesienia
Messier 13 to obiekt referencyjny. To do niej porównujemy każdą inną gromadę kulistą na niebie północnym. Oddalona o 25 000 lat świetlnych, jest na tyle jasna (5.8 mag), że pod ciemnym niebem można ją dostrzec gołym okiem jako „rozmyty punkt”. Jednak dopiero astrofotografia ujawnia jej prawdziwą naturę – gęstą kulę składającą się z kilkuset tysięcy gwiazd.
Struktura: „Śmigło” (The Propeller)
Patrząc na moje zdjęcie, warto zwrócić uwagę na pewien subtelny detal, znany łowcom gromad. W południowo-zachodniej części M13 znajduje się charakterystyczna, ciemna struktura w kształcie litery „Y” lub trójramiennego śmigła (logo Mercedesa).
-
To nie jest dziura w gromadzie, lecz pasmo ciemnego pyłu, które przesłania blask gwiazd leżących za nim.
-
Zarejestrowanie „Śmigła” jest testem rozdzielczości zestawu i jakości seeingu, ponieważ zlewa się ono z blaskiem jądra przy dłuższych czasach naświetlania.
Gęstość i Kolizje
M13 ma średnicę około 145 lat świetlnych. Gwiazdy w jej centrum są upakowane tak ciasno, że gdyby Ziemia znajdowała się w środku M13, nasze niebo nie znałoby nocy – byłoby wypełnione tysiącami gwiazd jaśniejszych od Wenus. Ta gęstość ma swoje konsekwencje. Dochodzi tam do kolizji gwiazd, w wyniku których powstają tzw. błękitni maruderzy (Blue Stragglers) – gorące, niebieskie gwiazdy, które teoretycznie nie powinny istnieć w tak starej populacji, ale odrodziły się dzięki fuzji materii z sąsiadami.
Kontekst historyczny: Wiadomość Arecibo
M13 ma też znaczenie kulturowe. To właśnie w jej kierunku w 1974 roku radioteleskop Arecibo wysłał słynną wiadomość radiową zawierającą informacje o ludzkości, DNA i Układzie Słonecznym. Dlaczego tam? Ponieważ duża gęstość gwiazd w polu widzenia anteny dawała największą statystyczną szansę na to, że sygnał trafi na jakąś cywilizację. Dotrze on tam jednak dopiero za 25 000 lat.
Zdjęcia: Marzec 2019 r.
Skład: APP (10 najlepszych klatek + Flat + Darki i Biasy)
Obróbka: GIMP v2.10.14 + dodatki (Linux)
Lights: 10 x 57[s], ISO-1600;
Zdjęcie porównawcze. Lewe przedstawia obróbkę nową metodą, którą stosuję dziś. Prawe, starsze, obrobione starą metodą.
